Το μέγεθος του ποιητή και της ποίησής του μας καθορίζει.
Όταν ο Γιάννης Ρίτσος είναι αυτός, που δεν είναι σωστό να τον περιορίσουμε μόνο στην έννοια του ποιητή, τότε μπορεί ο λόγος να διαχυθεί σε πληγές, σε αναξιοποίητες ζωές, σε παρεξηγημένες αξίες που πέφτουν, για να ανέβουν στη θέση τους, οι πραγματικές.
Ακριβή φυσιογνωμία, πολύτιμη για το θέατρο, που έχει αναμετρηθεί με δύσκολους και απαιτητικούς ρόλους στα πιο βαριά σανίδια, της χώρας ο Μανώλης Μαυροματάκης, είναι ο πρωταγωνιστής στον μονόλογο του Γιάννη Ρίτσου «Αίας» , βασισμένος στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή, που παρουσιάζει το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης,απόψε Δευτέρα, στις 9.30 στην Καζάρμα.
Ο σημαντικός άνθρωπος του θεάτρου Βασίλης Παπαβασιλείου, υπογράφει τη σκηνοθεσία, και όσοι έχετε παρακολουθήσει την πορεία του γνωρίζετε πως οι παραστάσεις του, πάντα είναι ένα γεγονός.
Ο Μανώλης Μαυροματάκης, ήρθε στον STYLE100, με πλήρη επίγνωση του βάρους που φέρει ο ρόλος, με συγκεκριμένη εστίαση στις επιθυμίες και τους στόχους του, με χαρά και κάποια αγωνία για την αποψινή παράσταση, πρώτη παράσταση στην πόλη καταγωγής του, τη Σητεία.
«Το ποιητικό θέατρο με ενδιαφέρει»
Μας λέει για την παράσταση:
«Είναι μεγάλη τύχη τουλάχιστον εγώ έτσι το βλέπω, γιατί αυτό που με ενδιαφέρει κυρίως τα τελευταία χρόνια είναι το ποιητικό θέατρο.
Ας μην ξεχνάμε πως ως Θέατρο από την αρχαιότητα οριζόταν ως ο τόπος, όπου υπηρετείται η τέχνη, όχι του θεάτρου, αλλά της ποίησης.
Είναι μεγάλη τύχη να μπορείς να καταπιάνεσαι και να έχεις επαφή με αυτά τα κείμενα και να πρέπει να τα παίξεις.
Δηλαδή και να συνδεθείς με έναν τρόπο που δεν έχει να κάνει ακριβώς με μια λογική κατανόηση. Είναι η ίδια με τη σύνδεση που προσπαθείς να έχεις με τον θεατή, μια λειτουργία του ασυνείδητου. Και αυτό είναι, πάρα πολύ.
Θέλει να σκάψεις σε βάθος και να έχεις ένα πολύ μεγάλο εύρος σαν αποτέλεσμα. Δηλαδή μπορεί ο καθένας από αυτούς που προσλαμβάνουν αυτό που εσύ προσφέρεις, να το πάρει με τον τρόπο που ο ίδιος έχει ανάγκη να το κάνει».
Ο μονόλογος, ο Βασίλης Παπαβασιλείου, οι λέξεις
« Είναι ο τέταρτος μονόλογος που κάνω σε όλα αυτά τα χρόνια που παίζω στο θέατρο. Ο μονόλογος έχει μια ελευθερία. Πρέπει να έχεις μελετήσει αρκετά. Δεν πρέπει να σε απασχολεί πια το κείμενο. Δε θα σε σώσει κανείς άλλος αν κάνεις κάποιο λάθος, αλλά αυτά είναι τα τεχνικά. Επαναλαμβάνω πως έχεις μια ελευθερία, να μπορείς να κινείσαι σε διάφορους χώρους, από παράσταση σε παράσταση, πάντα μέσα σε ένα πλαίσιο που έχεις συμφωνήσει με τον σκηνοθέτη.
Να πούμε λίγο για το σκηνοθέτη το συγκεκριμένο, γιατί είναι σημαντική η μορφή ο Βασίλης Παπαβασιλείου, βεβαίως ήταν και το βασικό μου κίνητρο . Έχοντας κάνει άλλο ένα μονόλογο πριν δύο χρόνια δεν ήταν η πρώτη μου ανάγκη να ξαναζήσω μια τέτοια μοναξιά.
Αλλά όταν σου λέει ο Βασίλης « να κάνουμε κείμενο του Ρίτσου, που είναι ο πλέον αρμόδιος (να θυμίσω την Ελένη)δε λες όχι.
Στο τέλος αισθάνεσαι και πολύ ευτυχία .Είναι αυτό που χρειαζόμουν και εγώ αυτή τη στιγμή στη φάση της αναζήτησης του λεγόμενου ποιητικού θεάτρου, μιας επαφής με τη γλώσσα για την οποία ο Βασίλης έχει ένα τρελό έρωτα .
Από αυτό τον έρωτα δεν μπορεί να μη σου μεταδώσει και όλη αυτή την αγάπη για τη λέξη, για την κάθε μία λέξη ξεχωριστή. Την αυταξία της λέξης .
Όπως λέει ο Βασίλης, το ποιητικό θέατρο είναι γεγονότα λόγου το νόημα που παράγεται από αυτά στο βαθμό που παράγεται. Και δεν είναι και πάντα το ίδιο. Οφείλεται στο νόημα, που παράγεται, αφού ειπωθεί η κάθε λέξη και κάθε πρόταση».
Ο Αίας και το τέλος μιας εποχής
Μας λέει για το έργο:
«Καταρχάς, είναι ο τραγικός ήρωας του Σοφοκλή. Βρίσκεται στον Τρωικό Πόλεμο… Είναι ο δεύτερος τη τάξει γενναίος στρατηλάτης μετά τον Αχιλλέα, Ο πιο γενναίος μετά τον Αχιλλέα. Ο Αχιλλέας πεθαίνει και το θέμα είναι ποιος θα κληρονομήσει ως έπαθλο τα όπλα του, την μεγάλη του ασπίδα και το δόρυ.
Οι Έλληνες στρατηγοί. Ψηφίζουν τον Οδυσσέα.
Είναι ουσιαστικά η αρχή μια νέας εποχής, η εποχή όπου σταματάει η ιστορία της δύναμης των όπλων και έρχεται η δύναμη της νόησης. Ο Αίας είναι σαφώς ένας μοναχικός ήρωας. Είναι ένας ήρωας που τα κατάφερε πάντα μόνος σου, πάρα πολύ γενναίος, εξαιρετικά γενναίος. Μια φορά η Αθηνά του είπε, ήρθε την ώρα της μάχης, με ποιο τρόπο θέλεις να σε βοηθήσω. Και της απάντησε, πήγαινε πιο πέρα Αθηνά και βοήθησε τους άλλους που έχουν ανάγκη.
Η Αθηνά του το κράτησε. Όταν λοιπόν τα έπαθλα δεν τα κέρδισε, θυμωμένος αποφάσισε να σκοτώσει τους εχθρούς του που ήταν πια ο Οδυσσέας και οι πολεμιστές του. Η Αθηνά όμως τον τύφλωσε και, σκότωσε αρνιά και βόδια .
Δεν μπορεί να γυρίσει στη Σαλαμίνα καταντροπιασμένος. Δεν έχει άλλη επιλογή από το να αυτοκτονήσει και η αυτοκτονία αυτού του ανθρώπου ουσιαστικά δείχνει και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής.
Στο Ρίτσο είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα, ο Αίας δεν βγαίνει έξω όπως το Σοφοκλή για να σκοτώσει τους στρατιώτες. Θεωρεί ότι όλοι αυτοί τον παρακολουθούν για το σπίτι του και είναι μεταμφιεσμένοι με μάσκες ζώων και για αυτό βγαίνει να σκοτώσει. Είναι η ματαιότητα του ανθρώπου να θέλει να επιβληθεί συνεχώς και τελικά καταλήγει μέσα από μια πορεία στην αυτοκτονία που εμείς δεν την υπογραμμίζουμε ως τελικό στόχο.
Αλλά ουσιαστικά και για μας είναι αυτή η απελπισία του παλιού ανθρώπου, του ανθρώπου της παλιάς εποχής. Απέναντι στο καινούριο που έρχεται, που σίγουρα είναι κάτι που πάει την ιστορία παραπέρα.
Η παράσταση στη Σητεία
«Η αποψινή παράσταση έχει ένα πολύ ιδιαίτερο βάρος για μένα. Είναι η πρώτη φορά που παίζω εδώ. Και θα έχει μια άλλη συναισθηματική φόρτιση, γνωρίζοντάς πως θα βρίσκονται στους θεατές οι συγγενείς μου, τα ξαδέρφια μου ,τα ανίψια μου, οι φίλοι μου. . Παρ όλα αυτά θα προσπαθήσω να μην το πάρω αυτό μέσα μου. Θα προσπαθήσω να κάνω όσο πιο καλά μπορώ τη δουλειά μου. Όπως την κάνω και αλλού που δεν είναι οι συγγενείς σου.
Μπορώ να σας πω ότι πολλές φορές και στα πιο άγνωστα χωριά απελευθερώνεται πιο πολύ η καρδιά μου, όταν ξέρω ότι είναι άνθρωποι που μπορεί να μην έχουν ξαναδεί θέατρο.
Προσκήνιο και Τσέχοφ
Οι παραστάσεις του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, μετά τη Σητεία, συνεχίζονται με δύον αποκεντρωμένες» παραστάσεις στο νομό Χανίων.
Ο Μανώλης Μαυροματάκης, την ερχόμενη χειμερινή θεατρική περίοδο συνεργάζεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με το «Προσκήνιο», με το οποίο πέρυσι παρουσίασε τον «Θείο Βάνια» του Τσέχοφ,. Aπό το Δεκέμβριο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζά, ο Μανώλης Μαυροματάκης, συμμετέχει στον «Γλάρο»του Άντον Τσέχοφ.
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη τη συζήτηση στο ηχητικό αρχείο:
