Ο τρόπος που ο καθηγητής -ερευνητής της Κρητικής Αναγέννησης και του Βιτσέντζου Κορνάρου Στέφανος Κακλαμάνης προσεγγίζει το ακροατήριο του, στις διαλέξεις του στην αίθουσα της Στέγης Βιτσέντζος Κορνάρος, προετοιμάζοντας το έδαφος για το διεθνές συνέδριο που θα γίνει στην Σητεία τον Ιούλιο, είναι άμεσος και βασιζόμενος στην βαθιά επιστημονική του γνώση για το πεδίο αυτό, φροντίζει να αφήνει ανοιχτά «παράθυρα» στο κοινό του για μπουν οι ερωτήσεις και να ξεκινήσει η συζήτηση, ζητούμενο και για αυτόν τον κύκλο διαλέξεων, ζωντανών και διαδικτυακών, και για το ίδιο το Συνέδριο.
Είχαμε τη ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το Σάββατο την διάλεξη του Στέφανου Κακλαμάνη, εκ των κορυφαίων μελετητών του Κορνάρου, που μας έχει εμπλουτίζει με τις συγγραφές του την σχετική βιβλιογραφία.
Στις 11, ο Στέφανος Κακλαμάνης θα βρίσκεται ζωντανά στον STYLE100 και στην «Τελεία» για να συνεχίσουμε την συζήτηση εκεί που την αφήσαμε, όταν μας μίλησε λίγο πριν το σεμινάριο . Εκπλήσσοντας μας λέγοντας πως «η μελέτη του Ερωτόκριτου βρίσκεται στην αρχή, στην πολλή αρχή. Η φιλολογική επιστήμη εστιάζει κυρίως στο γραμματολογικό πεδίο. Οι προηγούμενες γενιές το διαχειρίστηκαν με όση δύναμη διέθεταν, έδωσαν απαντήσεις, έθεσαν ερωτήματα τα οποία οι νεότερες γενιές τα διαχειρίστηκαν με τον αρμοδιότερο τρόπο.
Τα γραμματολογικά ζητήματα, έτσι, βρίσκονται σε πάρα πολύ καλό δρόμο.
Αυτό όμως που είναι το μεγάλο άγνωστο πεδίο είναι η ίδια η λογοτεχνικότητα του. Εχουν γίνει βήματα θετικά στην κατεύθυνση αυτή. Αριθμώ τρία από αυτά.
Το 1980 ο Στυλιανός Αλεξίου μας έδωσε μια αξιόπιστη κριτική έκδοση. Εχουμε λοιπόν ένα κείμενο πάνω στο οποίο μπορούμε να βασιστούμε, να κάνουμε μετρήσεις, να σταθμίσουμε το ύφος και το ήθος του Κορναρικού λόγου.
Στα τέλη της δεκαετίας του 90, αποκτήσαμε με αφετηρία το κείμενο του Αλεξίου, τον συμφρατικό πίνακα του Ερωτόκριτου, δηλαδή την συχνότητα παρουσίας των λέξεων, καθώς επίσης και τα χωριά μέσα στα οποία κάθε έλξη εμφανίζεται. Αυτό επιτρέπει στον μελετητή ανά πάσα στιγμή να σταθμίζει την σημασία των λέξεων, την λειτουργία των λέξεων για την παραγωγή ενός νοήματος»
Τα συνέδρια
«Το τρίτο βήμα είναι η σειρά των συνεδρίων, ζητήματα ποιητικής και πρόσληψης του Ερωτόκριτου. Τα συνέδρια ξεκίνησαν το 2003 από τον ομιλούντα, ως τώρα έχουν γίνει δύο και αυτό που ετοιμάζει η Στέγη είναι το τρίτο. Τα συνέδρια είναι διεθνή και εστιασμένα αποκλειστικά και μόνο στην ποιητική τέχνη του Κορνάρου. Από τα συνέδρια μας έχουν προκύψει σημαντικοί τόμοι με τις μελέτες των ειδικών μελετητών που έχουν ανοίξει το δρόμο για πολύ πιο υποψιασμένες αναγνώσεις του έργου» .
Σύμφωνα με τον καθηγητή, «η στοχαστική προσέγγιση του Ερωτοκρίτειου έργου είναι το διακύβευμα των επόμενων γενεών. Ο Ερωτόκριτος είναι εδώ, μας εμπνέει και θα εμπνέει τον κόσμο γιατί είναι ένα αριστούργημα όχι μόνο της ελληνικής αλλά της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Εχει μια οικουμενικότητα μοναδική».
Ρωτήσαμε τον Στέφανο Κακλαμάνη σχετικά με την απουσία αναφοράς σε θεό. Όχι, δεν παραπέμπει σε αθεΐα τού συγγραφέα, μας λέει. Ο Κορνάρος αποφασίζει τον χρόνο και τον χώρο, θέτει τις καταστατικές του αρχές. Απολύτως σκόπιμα δεν αναφέρεται σε θεό. «για να απελευθερώσει τι σημαντικότερες ιδέες που «παίζονται» στο έργο και που έχουν να κάνουν με τη δύναμη του έρωτα και την δύναμη της ηθικής», λέει.
ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
