Τα αρχαιοελληνικά των νεοελλήνων
και ο Φαλλμεράυερ
Γράφει: Γιώργος Αλεβίζος
Απόσπασμα από σατυρική ραδιοφωνική εκπομπή Ρ/Σ σταθμού Αθηνών:
-Απαγγέλων: «Ρίζες της θάλασσας. Πνοή των πάντων. Ζευ»
-Ακροατής: «Ρε αδερφέ καλά τα λες, αλλά δεν καταλαβαίνω τι λες»
-Απαγγέλων: «Ούτε κι εγώ»
Το φάσμα του κορωνοϊού ανέδειξε νέες λέξεις. Ακούμε νεοέλληνες αρχαΐζοντες να λένε με στόμφο «…με ενσυναίσθηση», «…να ξεφύγω από τη δυστοπία». Ενσυναίσθηση και δυστοπία, ούτε ως σύνθετες αναφέρονται στο ογκώδες πράσινο λεξικό Μπαμπινιώτη.
Η γλώσσα είναι το πρωτόγονο ποίημα ενός λαού (Νίτσε). Η γλώσσα είναι το όχημα της παράδοσης και ιστορίας ενός λαού (Γεωρ. Αλεξ. Μαγκάκης). Και γιατί να μην είναι, αφού ο γλωσσικός θησαυρός της ελληνικής γλώσσας υπολογίζεται σε 300.000 λέξεις (η αλβανική περιλαμβάνει 1000 λέξεις). Και συνεχώς διευρύνεται.
Η Ακαδημαϊκή Γλωσσολογία «ex cathedra» κατατάσσει την ελληνική γλώσσα στην Ινδοευρωπαϊκή. Ορθότερα στην Ιαπετική ομογλωσσία, που αναμείχθηκε με τις πρωτοελληνικές οικογένειες. Οι άλλες δύο ομόγλωσσες είναι η Σημιτική και η Χαμιτική. Προερχόμενες από τους γιους του Νώε Σημ, Χαμ και Ιάφεθ.
Από όλες τις γλώσσες της Ιαπετικής ομογλωσσίας η ελληνική εμφανίζει τον ενυτελέστερο τύπο. Για τη σαφή ενδελεχή, απέριττη και σύντομη έκφραση των πιο λεπτών και βαθιών νοημάτων του ανθρώπου.
Η σύνταξη της Ελληνικής γλώσσας έχει τη δυνατότητα από συνθετική να γίνεται αναλυτική. Δηλαδή να χρησιμοποιούνται περισσότερες λέξεις αντί πολλών τύπων.
Είναι πρωτοφανής στην Παγκόσμια Ιστορία η επιβιωτική δύναμη της Ελληνικής Γλώσσας, η οποία επί 5.000 χρόνια ομιλείται και γράφεται, διατηρώντας μέχρι σήμερα τη σαφήνεια, τη διαύγεια και την εκφραστική της δύναμη, ώστε να καταστεί η κατ’ εξοχήν γλώσσα της τέχνης, της επιστήμης και του φιλοσοφικού στοχασμού.
Σχεδόν ολόκληρη η επιστημονική ορολογία της Ευρώπης και Αμερικής είναι ελληνική. Ο Γάλλος γλωσσολόγος Meillet γράφει «Τα λατινικά, ως λόγια γλώσσα, είναι ανάτυπο των ελληνικών». Ενώ ο Κικέρων μεταφέρει στη λατινική την ελληνική ρητορική και φιλοσοφία. Ακολούθως ο Χριστιανισμός συνετέλεσε στην επίδραση των ελληνικών στα λατινικά.
Ο Κανών της Καινής Διαθήκης είναι ο ίδιος για όλες τις χριστιανικές εκκλησίες. Περιλαμβάνει τα 4 Ευαγγέλια. Τις Πράξεις. Τις 14 επιστολές του Παύλου και την Αποκάλυψη. Το πρωτότυπο των βιβλίων της Καινής Διαθήκης γράφηκε στην Ελληνική «Κοινή» γλώσσα, εκτός από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, το οποίο αρχικά γράφηκε στην αραμαϊκή γλώσσα. Κατόπιν μεταφράσθηκε από τον ίδιο τον Ματθαίο στην Ελληνική.
Με βάση το γλωσσικό ιδίωμα Αττικής του 5ου π.χ. αιώνα διαμορφώθηκε η Αττική «Κοινή» προερχόμενη από την Ιωνική γλώσσα. Βαθμιαία αυτό το ιδίωμα απλώθηκε σε πανελλήνια γλώσσα και η Αθήνα γίνεται κατά Θουκυδίδην «Παίδευσις της Ελλάδος». Πολιτικό και πνευματικό κέντρο της Ελλάδας.
…και κατά τον δικό μας Βιτσέντζο Κορνάρο:
«…εις την Αθήνα που τονε τσι μάθησις η βρώσις και το θρονί της αρετής κι ο ποταμός τσι γνώσις».
Σήμερα υποστηρίζεται σοβαρά η θεωρία για την ενότητα του ΚΡΗΤΟμυκηναϊκού πολιτισμού, ότι οι Έλληνες είναι αυτόχθονες στο χώρο της Μεσογείου. Και ότι τα περί καθόδου ελληνικών φύλων από Βορρά είναι διακινήσεις. Μετατοπίσεις των αυτόχθονων Ελλήνων, Αιγαίων. Βαθμιαία διαφοροποιηθέντων σε Αχαιούς, Ίωνες, Δωριείς, Αιολείς.
Η γεωγραφική έκταση της Ελληνικής Γλώσσας ήταν τεράστια. Απλωνόταν στην κυρίως Ελλάδα, Μακεδονία, Ήπειρο, Κρήτη, Κύπρο, Μικρά Ασία. Μέσω των αποικιών ξαπλώθηκε στην Ιλλυρία (Αλβανία), Θράκη, Εύξεινο, Β. Αφρική, Σικελία, Ν. Ιταλία, Ν. Γαλλία, Κυρηναϊκή.
Με τις κατακτήσεις διαδίδεται ως τις Ινδίες, Αίγυπτο. Γύρω στο 630 ο αυτοκράτορας Ηράκλειος πρώτος καθιέρωσε την Ελληνική ως την επίσημη γλώσσα του Ρωμαϊκού Κράτους-Βυζάντιο. Με το Βυζάντιο διαδόθηκε στους Σλαβικούς λαούς. Σήμερα με τους απόδημους Έλληνες ομιλείται στα πέρατα της Γης.
Από τον Γερμανό ιστορικό Φαλλμεράυερ (1790-1861) διατυπώθηκε η άποψη ότι οι σημερινοί κάτοικοι του ελληνικού χώρου δεν έχουν καμίαν συγγένεια με τους αρχαίους Έλληνες. Υπηρετώντας τα σχέδια του παγγερμανισμού ο Φαλλμεράυερ παρουσίασε τότε τους μόλις απελευθερωθέντες Έλληνες ως απογόνους των Σλάβων, Αβάρων, κ.ά. Υποστήριξε ότι ο ελληνικός κορμός εξαφανίστηκε, ενώ ο ελλαδικός χώρος καλύφθηκε από Σλάβους, Αλβανούς και άλλους.
ΕΡΩΤΗΣΗ μας: Τότε πώς διατηρήθηκε η ελληνική γλώσσα;
Οι ιστορικές, οι λαογραφικές, οι ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ, οι ανθρωοπλογικές έρευνες κατέδειξαν το ασύστατο του Φαλλμεράυερ. Οι δοξασίες του σχετίζονταν περισσότερο με την πολιτική και λιγότερο με την επιστήμη (Έλληνες Πολιτικοί…γρηγορείτε).
Η ελληνική μας γλώσσα είναι μία με πολλές μορφές. Δημοτική και καθαρεύουσα αλληλοσυπληρώνονται στην καθομιλουμένη. Λέμε μάτι (οφθαλμός), αλλά δεν λέμε …πάω στον ματογιατρό. Πάω στον οφθαλμίατρο. Λέμε νερό (ύδωρ,) αλά δεν λέμε νεραγωγείο, Λέμε υδραγωγείο.
Η καθομιλουμένη παίρνει τα στοιχεία της δημοτικής. Όσα εξ αυτών αντέχουν στη γλωσσική πρακτική τα διατηρεί. Τα διαμορφώνει και τα διοχετεύει στην καθαρεύουσα. Στον ακλόνητο κορμό της εθνικής μας γλώσσας.
Αν η «ενσυναίσθηση» και η «δυστοπία» θα αντέξουν μετά το πέρασμα του κορωνοϊού θα το δούμε.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον συμπαθέστατο μειλίχιο, βαθύτατο γνώστη της ντοπιολαλιάς μας καθηγητή γλωσσολογίας κύριο Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, που όχι μόνο συμβάλλει να γνωρίσουμε τη γλώσσα μας, αλλά συμβάλλει να την ερωτευτούμε.
Γιώργος Αλεβίζος
Φεβρουάριος 20
