Μόνο ολόκληρη η απόφαση του Συμβουλίου της Επικράτειας για το υβριδικό Αμαρίου, όταν καθαρογραφεί και δοθεί στην δημοσιότητα, μπορεί να δώσει την οριστική και τελεσίδικη απάντηση για το αν τάσσεται υπέρ ή κατά του υποέργου που αφορά την περιοχή Λασιθίου και συνολικά υπέρ του συγκεκριμένου έργου της ΤΕΡΝΑ σε Ρέθυμνο και Σητεία.
Χαμένοι στην μετάφραση
Προς το παρόν βρισκόμαστε χαμένοι στην μετάφραση επιλεκτικών διαρροών, που διαβάζονται με δυο τρόπους. Είναι δηλαδή ένας Ιανός, προς στιγμήν, που από την μια του πλευρά βλέπεις πως το έργο ξεμπλοκάρεται και προχωρά κανονικά, όπως υποστηρίζει το ένα μπλοκ ΜΜΕ, ενώ από την άλλη, βλέπεις την δικαίωση των αντιδράσεων φορέων και πολιτών, με την σχετική αρθρογραφία να υποστηρίζει πως έγιναν δεκτές οι ενστάσεις τους και το έργο παγώνει.
Η αλήθεια είναι πως στο ένα τμήμα της απόφασης που διέρρευσε, εγείρονται ενστάσεις και αντιρρήσεις από το ΣτΕ για την πληρότητα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, με συγκεκριμένες αναφορές για τις προβλέψεις ή όχι προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πανίδας με πολύ ειδικές αναφορές στα σπάνια είδη πουλιών που θα κινδύνευαν με εξαφάνιση , μετά τις εγκαταστάσεις της ΤΕΡΝΑ. Γίνεται φανερό, πως στα επιμέρους, υπάρχει είτε ένα σαφές όχι από το ΣτΕ είτε η πρόβλεψη για την εκπόνηση νέων μελετών. Αλλά, επειδή μιλάμε για ένα μικρό μέρος της απόφασης, δεν ξέρουμε ακόμα που καταλήγει το σώμα, παίρνοντας υπόψη του όλα της το στοιχεία.
Για αυτό και θεωρούμε πως είναι πρώιμος είτε ο πανηγυρισμός, από όσους αντιτάχθηκαν στο έργο, είτε η διατύπωση που υπάρχει σχεδόν «καρμπόν» σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα για ξεμπλοκάρισμα της επένδυσης , με αναφορά και στις θετικές επιπτώσεις για την περιοχή , σύμφωνα με τον ή τους συντάκτες.
Γιατί είναι φανερό ,πως σε αυτήν, την τελευταία φάση, παίζεται ένα χοντρό παιχνίδι σκοπιμοτήτων και εντυπώσεων. Για το ποιος χάνει, ποιος κερδίζει πάντα με τον συνυπολογισμό της διεθνούς συγκυρίας και της προβληματικής κατάστασης στον χώρο της ενέργειας που αυτήν την στιγμή, δεν διαφαίνεται καμία περίπτωση ομαλοποίησης. Το αντίθετο,
Η ανάγνωση της απόφασης του ΣτΕ ως θετική
Πλήθος μέσων, εμφανίζουν την άποψη πως το ΣτΕ πήρε θετική απόφαση για το υβριδικό Αμαρίου, επικαλούμενα πληροφορίες , που θέλουν το σώμα να έγειρε επι μέρους αντιρρήσεις , αλλά τελικά να γνωμοδοτεί υπέρ. Μάλιστα υπάρχει και αναφορά σε πρωτοβουλίες που είχε αναλάβει η ΤΕΡΝΑ πριν καν εκδοθεί η απόφαση, που προβλέπει αυτές τις σχετικές τροποποιήσεις. Η ΤΕΡΝΑ, δηλαδή, έτρεξε πιο γρήγορα από το ΣτΕ.
Αναδημοσιεύουμε εδώ, ολόκληρο σχετικό δημοσίευμα από το σημερινό «Βήμα», με τίτλο «Πράσινο φως από το ΣτΕ για τον υβριδικό σταθμό ενέργειας στο Αμάρι της Κρήτης» :
Με τη σύμφωνη γνώμη και του Συμβουλίου της Επικρατείας προχωρά πλέον το υβριδικό έργο στο Αμάρι της Κρήτης, αφού σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από το διατακτικό – καθώς ακόμα η σχετική απόφαση δεν έχει καθαρογραφεί – το ΣτΕ απέρριψε σχεδόν όλες τις αιτιάσεις που είχαν διατυπωθεί κατά της υλοποίησης του έργου του Αμαρίου, ενώ για τα μόλις δύο ζητήματα που αναγνώρισε, οι σχετικές λύσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, το ΣτΕ, δεν εντόπισε κανένα απολύτως ζήτημα με το αντλησιοταμιευτικό μέρος του έργου, ενώ σε ό,τι αφορά στο σκέλος του αιολικού πάρκου, αναγνώρισε μόνο την ανάγκη εκπόνησης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, καθώς και απομάκρυνσης 4 ανεμογεννητριών. Αμφότερα τα ζητήματα αυτά έχουν ήδη αντιμετωπιστεί, καθώς η σχετική μελέτη έχει ολοκληρωθεί, ενώ νωρίτερα μέσα στη χρονιά εγκρίθηκε από τις αρμόδιες αρχές τροποποίηση του σχεδιασμού του αιολικού πάρκου, μειώνοντας τον αριθμό των ανεμογεννητριών χωρίς να επηρεάζεται η συνολική ισχύς του πάρκου (72 MW).
Το υβριδικό έργο παραγωγής και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στο Αμάρι της Κρήτης, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 153 MW, αποτελεί το μεγαλύτερο υβριδικό έργο στην Ευρώπη και το πρώτο τέτοιου μεγέθους και χαρακτηριστικών στην Ελλάδα. Πρακτικά, το έργο προβλέπει την παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας, αξιοποιώντας τη μέθοδο της αντλησιοταμίευσης, η οποία είναι ο μόνος τρόπος αξιόπιστης, στρατηγικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, που επιτρέπει την ενσωμάτωση μεγαλύτερου ποσοστού ενέργειας από ΑΠΕ, καλύπτοντας πιθανά προβλήματα ευστάθειας του συστήματος λόγω της απρόβλεπτης φύσης της παραγωγής των ΑΠΕ. Γι’ αυτό και οι λύσεις αποθήκευσης με αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως τα υβριδικά και η αντλησιοταμίευση, αποτελούν προτεραιότητα συνολικά για την Ευρώπη, εξασφαλίζοντας κοινοτική χρηματοδότηση και στήριξη, ενώ το συγκεκριμένο έχει ενταχθεί από την κυβέρνηση και στις Στρατηγικές Επενδύσεις.
Η ανάγνωση της απόφασης του ΣτΕ ως αρνητική.
Η άλλη ανάγνωση , γίνεται από κάποια μέσα και φορείς κατά του έργου.
Παραθέτουμε αυτούσιο το απόσπασμα που υπογράφει ο Μάριος Διονέλλης για την Εφημερίδα των Συντακτών :
Στην ακύρωση του σχεδιασμού της ΤΕΡΝΑ που αφορά την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στη Σητεία στο πλαίσιο του «Υβριδικού Αμαρίου» προχώρησε το Συμβούλιο της Επικρατείας δικαιώνοντας τους αγώνες έξι ετών των πολιτών και φορέων της περιοχής που είχαν προσφύγει εναντίον του έργου.
Οι λόγοι της ακύρωσης του έργου έχουν να κάνουν τόσο με την παραβίαση των όρων του ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ (και ειδικότερα για τις αποστάσεις από χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος) αλλά και με την ελλιπέστατη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ως προς την προστασία της ορνιθοπανίδας, που περιελάμβανε η μελέτη του έργου.
Με αυτά τα δεδομένα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση ακύρωσης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το συγκεκριμένο υποέργο, διατάσσοντας επί της ουσίας να μην προχωρήσει το «υποέργο 1» για το «Υβριδικό Αμαρίου», δηλαδή να μην τοποθετηθούν οι ανεμογεννήτριες στη Σητεία. Στην ουσία τίθεται όλο το έργο υπό αίρεση καθώς ο σχεδιασμός προέβλεπε ότι από τις ανεμογεννήτριες στη Σητεία θα δίνεται στο ηλεκτρικό σύστημα το ρεύμα που θα απαιτείται για τη λειτουργία του «υποέργου 2», δηλαδή του υδροηλεκτρικού έργου στο φράγμα Ποταμών στο Αμάρι Ρεθύμνου.
Το απόσπασμα της απόφασης του ΣτΕ που διέρρευσε:
ΣτΕ 1378-2022 [Μη νόμιμη ΑΕΠΟ για ΑΣΠΗΕ, Τμήμα Υβριδικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας στο Λασίθι]
Εφόσον,
α) η Μ.Π.Ε. του έργου εκλαμβάνει ως ελάχιστη απαιτούμενη απόσταση των Α/Γ των αιολικών πάρκων από κηρυγμένα πολιτιστικά μνημεία τα 500 μ. αντί των 784 μ.,
β) η Μ.Π.Ε. δεν προσδιορίζει την ακριβή θέση των ως άνω κηρυγμένων πολιτιστικών μνημείων (μινωικό σπήλαιο, μινωικός οικισμός και μινωική οικία) και την ακριβή απόσταση αυτών από τα αιολικά πάρκα,
γ) στο έγγραφο της ΔΙΠΑ προς το Δικαστήριο σε συνδυασμό με τον Χάρτη 6α της Μ.Π.Ε. καταγράφονται αποστάσεις τεσσάρων ανεμογεννητριών από τα εν λόγω αρχαία μνημεία, οι οποίες είναι μικρότερες από τα 784 μ. και
δ) η Μ.Π.Ε., δεν περιλαμβάνει διαπίστωση περί μη ορατότητας της ατράκτου των ως άνω ανεμογεννητριών από τα εν λόγω πολιτιστικά μνημεία, η οποία θα δικαιολογούσε την μη τήρηση των αποστάσεων του Ειδικού Πλαισίου, η προσβαλλόμενη απόφαση αιτιολογείται πλημμελώς ως προς την τήρηση των ανωτέρω ρυθμίσεων του Ειδικού Πλαισίου των ΑΠΕ, κατά τα βασίμως προσβαλλόμενα με την αίτηση ακυρώσεως και πρέπει, κατά το μέρος που αφορά το Υποέργο 1, να ακυρωθεί.
Τα εξεταζόμενα αιολικά πάρκα βρίσκονται σε μικρή απόσταση από σημαντική περιοχή για πουλιά, και συγκεκριμένα,
α) η πλησιέστερη Α/Γ του Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» χωροθετείται, σε απόσταση 400 περίπου μέτρων, από τη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ευρώπης, με ονομασία «Όρη Ζάκρου» και κωδικό GR 194 και
β) στην περίπτωση του Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» έχει καταγραφεί από τις εργασίες πεδίου της ΠΟΜ μεγάλος αριθμός ατόμων Όρνιου στην άμεση περιοχή μελέτης (164 άτομα σε 34 παρατηρήσεις), η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του επίμαχου έργου έπρεπε να προβεί σε δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία των αιολικών πάρκων στην ορνιθοπανίδα. Η εκτίμηση και αξιολόγηση αυτή θα έπρεπε να εναρμονίζεται προς τις απαιτήσεις πληρότητας και ακρίβειας της κοινοτικής νομοθεσίας και νομολογίας και της εθνικής νομοθεσίας, ώστε να αίρεται κάθε εύλογη αμφιβολία, από επιστημονικής απόψεως, όσον αφορά τις επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων έργων. Σημαντικό στοιχείο των απαιτήσεων αυτών είναι η ορνιθολογική πληροφορία προερχόμενη, προεχόντως, από την έρευνα πεδίου.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι μελετητές του έργου επέλεξαν να μην συντάξουν ιδιαίτερο τεύχος μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης για τις επιπτώσεις των Α/Π στην ορνιθοπανίδα, αλλά να εντάξουν την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης την εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επί της ορνιθοπανίδας καθώς και τα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών εντός των οικείων κεφαλαίων της Μ.Π.Ε. Αυτό από μόνο του δεν συνιστά παράλειψη δέουσας εκτίμησης και αξιολόγησης των επιπτώσεων αυτών (πρβλ. ΣτΕ 1804/2018, 964/2018). Εντούτοις, η εκτίμηση των μελετητών στηρίχθηκε σε έρευνες πεδίου δύο (2) ημερών, οι οποίες έγιναν στο πλαίσιο της Μ.Π.Ε. το έτος 2015, συμπληρούμενες από έρευνες συνολικά έξι (6) ημερών, οι οποίες έγιναν σε προγενέστερο χρόνο (έτος 2011) στο πλαίσιο Προκαταρτικών Ορνιθολογικών Μελετών που αφορούσαν τα σχεδιαζόμενα τότε Α/Π (3 συν 3 ημέρες). Οι έρευνες αυτές, των συνολικά οκτώ ημερών, με απόσταση τεσσάρων ετών μεταξύ των, υπολείπονται των προδιαγραφών του Παραρτήματος 3.2 της απόφασης 170225/2014, σύμφωνα με τις οποίες η ερευνά πεδίου πρέπει να καλύπτει τις οικολογικές απαιτήσεις χρονικού διαστήματος ενός ετήσιου κύκλου, η χρονική δε διάρκεια των εργασιών πεδίου ορίζεται, καταρχήν, από 20 έως και 60 ημέρες, ανάλογα με τα υπό διερεύνηση είδη.
Εξάλλου, η περιορισμένη και αποσπασματική, κατά τα ανωτέρω, έρευνα πεδίου δεν υποκαθίσταται ούτε συμπληρώνεται από επίκαιρα, επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές για την περιοχή έρευνας πεδίου προερχόμενα από μελέτες δημόσιων φορέων, οι οποίες έγιναν σε ανύποπτο χρόνο και δεν σχετίζονταν με το μελετώμενο έργο, κατά τα προβλεπόμενα στο ίδιο Παράρτημα. Οι ανωτέρω έρευνες στηρίζουν την βασική διαπίστωση της Μ.Π.Ε., ως προς τα τέσσερα βασικά είδη Χρυσαετός, Γυπαετός, Όρνιο και Πετρίτης, ότι δεν παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια των ερευνών πεδίου στην άμεση περιοχή των έργων, πλην της περίπτωσης του Όρνιου, το οποίο είχε παρατηρηθεί κατά τις έρευνες πεδίου των ΠΟΜ.
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι εν λόγω έρευνες και οι βασικές ορνιθολογικές πληροφορίες που προέρχονται από αυτές δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την επάρκεια και πληρότητα, της εκτίμησης των επιπτώσεων του Υποέργου 1 στη γειτνιάζουσα Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά GR 194 και στα είδη της ορνιθοπανίδας της περιοχής και για την επάρκεια των λύσεων που προτείνει η Μ.Π.Ε. για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων επί των ειδών αυτών. Συνεπώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπήρξε δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αιολικών πάρκων επί της ορνιθοπανίδας.
Ως εκ τούτου, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως πρέπει να γίνει δεκτός και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. καθ’ ό μέρος αφορά το Υποέργο 1.
Πρόεδρος: Π. Καρλή
Εισηγητής: Χρ. Παπανικολάου
* Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
.
